Hy vọng nào từ lương tăng?

Nhiều hy vọng mức lương tối thiểu cho người lao động sẽ tăng cao hơn Cuộc họp trước đó của Hội đồng Tiền lương Quốc gia hôm 31-7 thậm chí không đi tới kết quả cuối do 3 mức đề xuất của 3 bên vênh khá lớn. Xuất hiện cả cảnh huống "chưa thấy bao giờ” là khi chuẩn bị vào bỏ thăm, một bên tháo lui không tham dự. Hội đồng phải quyết định ngày 6-8 họp "chốt”. Chính Thứ trưởng Huân cũng không ngờ lại… khó thế. Đây không phải lần đầu vấn đề lương tối thiểu gặp khó khăn khi tìm phương án khả thi. Đại diện cho người lao động luôn hy vọng mức lương cao trong khi người dùng cần lao phải nhìn xa các khó khăn do tác động của kinh tế khi suy thoái. Ngôn ngữ của 2 bên do vậy ít khi gặp nhau. Chưa biết phương án vừa "chốt” sẽ khả thi tới đâu thì sau đó nhiều người tiếp chuyện có những nhận định khá trái ngược. Những ý kiến khác nhau là cấp thiết để có được cái nhìn đa chiều, khách quan và công bằng về điều kiện thực của doanh nghiệp, của người cần lao. Nhưng ngoài việc lắng nghe những bàn cãi có lúc căng thẳng đó, việc nhìn sâu hơn vào cách thức quản lý, quản trị nhân sự cũng như năng suất, chất lượng nguồn cần lao thực tại ở ta cũng khiến Hội đồng Tiền lương và bất cứ ai muốn đặt thêm câu hỏi về câu chuyện lợi ích tăng lương. Những cảnh báo năng suất cần lao của VN 2013 thuộc nhóm thấp nhất Châu Á – Thái Bình Dương, thấp hơn Singapore, Nhật Biển bạt in Hiflex và Hàn Quốc lần lượt là 15 lần, 11 lần và 10 lần, đâu phải là chuyện mới. Đáng xem là bất ổn khi tốc độ tăng của năng suất lao động ở ta đang giảm đi. Cụ thể, tốc độ đó chậm lại khi bình quân năm thời kỳ 1991 - 2005 đạt 4,54%, đến 2006 - 2013 chỉ còn tăng 3,4%. Trong khi chỉ có tăng năng suất cần lao mới cho phép giảm số người làm việc, do đó hà tằn hà tiện được quĩ lương bổng. So với ngay các nước ASEAN thì năng suất cần lao của VN chỉ bằng 1/5 Malaysia và 2/5 Thái Lan. Khi cần lao ta thể lực kém, kỹ năng yếu, kỹ thuật và công nghệ sinh sản thấp, chưa đào tạo hợp với yêu cầu doanh nghiệp, sẽ không dễ giải được bài toán khó vốn đang là đề tài nổi cộm hiện nay là tăng lương. Càng khó nâng tốc độ tăng trưởng GDP khi tăng năng suất cần lao là giải pháp cải thiện tốc độ tăng trưởng GDP. Năng suất cần lao xếp "hạng bét” phải được xem là hồi chuông cảnh báo quyết liệt nhất với mỗi doanh nghiệp, người lao động và với cả đất nước, nhất là khi thị trường lao động đang ngày một hội nhập khu vực. Hiện mới có 46% doanh nghiệp nước ta được hỏi cho biết họ hiểu đầy đủ về những tác động của sự ra đời Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) vào năm 2015 tới đây, đối với công việc read more kinh doanh của họ. "Phát triển không chỉ đến từ những nhân tố như xuất khẩu, thương mại mở cửa hay đầu tư trực tiếp nước ngoài mà còn chính từ đầu tư nâng cao chất lượng việc làm và năng suất cần lao” - ông Guy Ryder, giám đốc điều hành Tổ chức cần lao Quốc tế (ILO) nhìn nhận. Việt Nam cần tăng cường hơn nữa các chính sách thúc đẩy việc làm vững bền. Cần nói thêm rằng trong thành công của bất cứ ngành nghề nào, dù là kinh tế, khoa học, giáo dục, quân sự, chính trị… thì nguyên tố quan trọng hơn cả vẫn là con người. Hai tháng trước, ít toàn cầu "Thế giới việc làm 2014: Phát triển với việc làm” do ILO ban bố hiện 1/5 lao động Việt Nam làm việc không có hợp đồng cần lao và tỉ lệ này là 45% đối với cần lao trẻ dưới 25 tuổi. Như vậy có thể thấy năng suất cần lao thấp cùng với gia tăng thất nghiệp, năng lực cạnh tranh thấp là những thách thức lớn với tăng trưởng đọc thêm kinh tế, cả với bài toán tăng lương ở mỗi doanh nghiệp và giá trị thực của đồng lương người lao động. Cũng không phải sau mỗi thất bại, "ông chủ” và "người làm” nào cũng biết nhìn lại "đội hình” của mình, "tài năng” mình, để trỗi dậy xứng với tiềm năng, có những thế hệ kế cận chất lượng. Nhiều câu hỏi đã được đặt ra, có hy vọng nào từ lương tăng? Liệu tăng lương có đảm bảo cải thiện được mức sống tối thiểu của người lao động, doanh nghiệp có làm ăn có lãi? Và làm thế nào để Tiền lương người lao động có được không mất giá khi giá cả nhiều mặt hàng thiết yếu tăng khá "tự do”? Sở dĩ luôn có những câu hỏi nghi ngại kiểu đó mỗi dịp lương bồn chồn tăng, e rằng không chỉ do quốc gia chưa tạo được niềm tin về "đồng lương” lâu nay, mà còn do cả sự "chưa biết mình” của nhiều người cần lao, của cả doanh nghiệp, khi mà bất cứ sự tăng lương, tăng trưởng đích đáng nào cũng đều cần hội đủ sự đóng góp xứng và hoạt động trơn tru, không sai sót của cả hệ thống - ở cả nơi người cần lao và các doanh nghiệp, các cơ quan quản lý quốc gia.` Thanh Như